In gesprek met EVNS-oprichter Rahel de Vriend

Sinds oktober tot het eind van het jaar (2020) is ze vol gas bezig geweest met haar nieuwste project, het vergaren van 50.000 leden voor aspirant omroep EVNS. Rahel de Vriend ‘staat haar mannetje’ in de techwereld, startte samen met Mildred Roethof omroep EVNS en is allround powervrouw. Ik sprak met haar over EVNS, rolmodellen en tech. “Je kunt niet zijn wat je niet kan zien.”

Waarom is EVNS nodig?
“EVNS is nodig, omdat het op dit moment slecht gesteld is met de representatie van vrouwen op tv. Je ziet überhaupt weinig vrouwen op tv en als je ze ziet, zie je ze vaak in stereotyperende rollen. En niet alleen aan de talkshowtafel is dat een probleem, ook in fictie zie je bijvoorbeeld bijna nooit een vrouw in een leiderschapspositie, maar veel vaker in familiecontext. Dat heeft een grote impact op hoe wij naar de rol van vrouwen in onze maatschappij kijken. Daarmee geven we kleine kinderen onbewust ook mee wat ze wel kunnen worden en wat niet. Uit onderzoek is gebleken dat je ambitie beïnvloed wordt door wat realistisch voor je is. Op het moment dat je meekrijgt dat iets minder haalbaar is voor jou als meisje bijvoorbeeld, dan worden daarmee je ambities beperkt.”

Wat maakt EVNS daarin anders?
“Wat belangrijk is om te zeggen is ook dat áchter de schermen het percentage vrouwen bij ons omhooggaat. Los van dat er echt al veel vrouwen zijn die in de televisie werken, is de directie vaak een groep mannen. Dat heeft zoveel impact op de keuzes die daaronder dan weer gemaakt worden, dat het belangrijk is om gelijk goed te starten en vanuit een vrouwelijk perspectief programma’s te gaan maken. Als je vier witte heteroseksuele mannen laat praten, dan zal er echt wat anders uitkomen dan dat je daar een vrouw van kleur bij zet en een homoseksuele man. Die diversiteit is in alle opzichten belangrijk.”

Wat zijn jouw persoonlijke drijfveren achter EVNS?
“Ik kom zelf uit de tech- en start-up wereld. Zo heb ik bij B. Amsterdam een app opgezet, waarbij we verschillende services binnen een gebouw bij elkaar brachten. Daarnaast heb ik veel internationaal gedaan, dus ik reisde ook veel. Als ik dan een meeting had binnen een bedrijf, dan was ik altijd één van de weinige vrouwen of zelfs de enige. Zelfs bij bedrijven die goed scoorden op diversiteit. Op een gegeven moment gaat dat opvallen en toen begon ik het te benoemen. ‘Wel grappig dat we hier met z’n elven zitten en dat ik de enige vrouw ben’, zei ik dan laconiek. ‘Oh ja, maar dat heb ik eigenlijk niet zo door gehad’, zei zo’n man dan vaak.

En ook op borrels of etentjes. Dan wist ik wel dat het goed voor mijn project en carrière was om daar naartoe te gaan, maar als je de enige vrouw bent en je wordt dan behandeld als een interessant wezen wat iets van tech weet… Ja, dan voel je wel een drempel om te gaan. Ik ben altijd wel gegaan, want als ik er niet was, dan was er vaak geen enkele vrouw. Daar voelde ik toch een soort verantwoordelijkheid voor. Daardoor dacht ik, dit moet anders.”

Wel heel indrukwekkend dat je dat gewoon zo benoemde.
“Ja, juist in tech is het gevaarlijk om geen vrouwen te betrekken bij het ontwikkelen van producten. Net als bij geneesmiddelen; als je die alleen maar test op mannen, dan weet je gewoon niet hoe zo’n middel gaat reageren in een vrouwenlichaam. Het boek ‘Invisible women’ van Caroline Criado-Perez sluit daar heel mooi op aan: hoe je als vrouw in deze wereld een onzichtbare achterstand hebt op de man, in tal van verschillende situaties. Representatie is daar een groot onderdeel van en op die manier kun je al die verschillende zaken waarin vrouwen een achterstand oplopen stukje bij beetje oplossen.”

Wat kunnen we verwachten van EVNS?
“We hebben een hele groep van mooie makers die bij ons zijn aangesloten. Zij gaan aan de slag met het bedenken van allerlei programma’s. Zo willen we een kinderprogramma maken waarbij een vrouw in de techwereld werkt, met als doel dat meisjes gaan denken, cool, dit is ook iets voor mij! En het is natuurlijk tof dat dat bij mijn leven past. Ook een interessante docuserie met als uitgangspunt dat boek ‘Invisible women’ staat op de planning. Dat willen we heel graag gaan maken om dit onder een groter publiek bekend te maken. Als laatste voorbeeld: een serie over bijzondere vrouwen uit de geschiedenis waarvan de verhalen níet in de geschiedenisboeken te vinden zijn, ook dat is erg waardevol om te vertellen. Verder hebben we onwaarschijnlijk veel ideeën die we zielsgraag zouden willen uitvoeren. Op onze website staan nog meer formats.”

Stel: jij zou op je zestiende een programma van EVNS hebben gezien. Wat voor invloed zou dat op jou persoonlijk hebben gehad?
“Ik ben heel toevallig in de tech gerold. Ik heb wel een studie Media en Cultuur gedaan en me toen verdiept in de nieuwe media-kant en ik was altijd wel geïnteresseerd in tech en gadgets en zo. Maar dat ik in deze wereld zou werken? Dat had ik niet verwacht, ik zag niet dat ik daar ook mijn baan van kon maken. Ik heb daarin het geluk gehad dat ik bij een bedrijf heb gewerkt dat mij een bepaalde kans aanbood en in mij geloofde. Als ik nou op mijn zestiende meer vrouwen in die techwereld op tv had gezien, dan had ik dat waarschijnlijk veel eerder ook voor mezelf geambieerd.

Wie ik een heel tof rolmodel vind, is Alexandria Ocasio-Cortez. Zij is jong en scherp en weet alles naar haar hand te zetten. Dat is ontzettend inspirerend en er zouden echt veel meer van dat soort publieke figuren moeten zijn. Je hebt natuurlijk ook een Michelle Obama, een Hillary Clinton en een Melinda Gates. Deze vrouwen hebben alle drie een fantastische carrière opgebouwd, maar uiteindelijk zijn zij toch altijd ‘de vrouw van…’. Je kunt ze bijna niet los van hun man zien en dat is zonde. Daarom is een AOC zo inspirerend en belangrijk.”

Wat is je grote droom voor dit alles?
“Eigenlijk nog los van of het lukt of niet om die leden te halen, het belangrijkste vind ik dat er een stukje bewustzijn is gecreëerd. Ik hoor verhalen van jonge mensen die er nu achter komen hoe wit, heteroseksueel en mannelijk de Nederlandse televisie is. Zij zijn in gesprek gegaan met vrienden en familie hierover en verspreiden zo weer de boodschap over hoe belangrijk representatie nu eigenlijk is. Dat is waar ik het voor doe: dat er toch een aantal mensen empowered zijn hierdoor om erover na te denken of er zelfs wat mee te doen.”

Stemmen met Sanne deel 3 – Stemmen van De Correspondent

Ik ben sowieso fan van alles wat De Correspondent produceert, dus toen ze met een podcastserie over de verkiezingen kwamen, móést ik die natuurlijk luisteren. In het kader van onderzoek natuurlijk.

‘Stemmen’ heet de serie: een verkiezingspodcast zonder peilingen. Wat ik daar fijn aan vind is dat het daardoor meer de diepte in gaat. Stemmen laat de paden achter de politiek zien, hoe zijn we gekomen waar we nu zijn op politiek gebied?

Elke aflevering gaat host Armèn Hakhverdian in gesprek met een aantal gasten. Zo bespreken ze op welke manieren je een beslissing kunt maken over op wie je gaat stemmen, kijk bijvoorbeeld ook eens naar het verleden en hoe een partij of politicus in het verleden heeft gehandeld. Of doe een soort afvalrace – streep van een partij alle namen door die sowieso níét jouw stem krijgen en kijk welke personen overblijven.

Ook kwam ik erachter dat strategisch stemmen helemaal niet zo handig is. Als iedereen voor een grote partij gaat kiezen waar diegene eigenlijk niet op wilt stemmen, alleen om weerstand te bieden aan een andere grote partij, dan wordt de Tweede Kamer helemaal geen vertegenwoordiging van het volk. Klinkt logisch, stem dus gewoon waar jij je het beste bij voelt.

Als laatste leerde ik dat polarisatie een soort vicieuze cirkel is: als je met iemand praat waarvan je weet dat diegene een tegenovergestelde partij aanhangt als jij, dan ben je op voorhand al meer geneigd om diegene z’n meningen niet aan te nemen. Je gaat een gesprek uit de weg en dat gesprek kan er juist voor zorgen dat je elkaar gaat begrijpen.

Conclusie: als je al een beetje basis hebt meegekregen, is dit een fijne podcast die voor verdieping zorgt. Niet alleen op het gebied van stemmen op zichzelf, maar ook dus het politieke systeem en de machtsverhoudingen daarachter. Dat is goed om te weten, want zo kun je weet je wat jouw stem teweeg kan brengen.

Stemmen met Sanne deel 2 – Waarom je niet zomaar moet stemmen waar je ouders op stemmen

Als er íets is wat je gaat lezen over politiek, dan moet dat dit superdunne, super goedkope boekje zijn. Waarom je niet zomaar moet stemmen waar je ouders op stemmen geeft in een luttele 126 pagina’s alle basisinformatie die je moet weten en eigenlijk is dat ook genoeg als je niet al te veel tijd in de politiek wilt steken. Kan ik me goed voorstellen met nog twee weken te gaan en het grote donkere bos aan informatie dat er is.

Level 1 is theoretisch. En dat is logisch, want je moet eerst in grote lijnen weten hoe de politiek werkt, zodat je weet wat jouw stem uiteindelijk doet. Ik heb in mijn leven veel lessen en colleges over politiek gehad, maar zelfs ik vond het fijn om die opfrisser te hebben. Ook handig: de boekenlegger die bij het boekje komt, is tegelijkertijd een spiekbriefje.

Als je level 1 hebt uitgespeeld, komt er mega veel nuttige informatie. Van de verschillende stemwijzers tot het politieke spectrum en wat de verschillende meningen zijn die partijen in dat spectrum kunnen hebben over een paar belangrijke onderwerpen. Ook slim stemmen komt aan bod.

Wat ik daarnaast echt ontzettend goed gedaan vind door de schrijvers, is dat je als lezer daadwerkelijk enthousiast wordt over de politiek. Oprecht. Naast alle grapjes en de leuke fun facts, voel je namelijk het enthousiasme van de schrijvers over dit onderwerp. En als er iets is wat ons naar het stemhokje moet slepen, is het enthousiasme. Heb helemaal zin om een (online) stemfeestje te houden, let’s go!

Conclusie: Dit boekje heeft alles: een stukje basis, delen waarin je wat dieper op een bepaald onderwerp ingaat én het is ook nog eens grappig. Het enige boek wat me enthousiast weet te krijgen over de politiek. Wat wil je nog meer?

Stemmen met Sanne deel 1 – Stem, Honey

‘Ook al bemoei jij je niet met de politiek, de politiek bemoeit zich wel met jou.’

Deze uitspraak van Titia Hoogendoorn (in een recente podcastaflevering van Damn, Honey) slaat de spijker op z’n kop. Je leeft en daardoor heb je te maken met politiek: het zit in werkelijk alles.

Vandaar dat ik me in aanloop van de Tweede Kamerverkiezingen op allerlei manieren probeer te verdiepen in de politiek en kort met jullie ga bespreken wat ik eraan heb gehad. Van podcasts tot stemwijzers: hoe nuttig is het? Want volgens mij hebben we allemaal wel de behoefte om goed geïnformeerd dat hokje in te gaan. Als jij nog een goede manier hebt om jezelf te informeren over de politiek, laat het me dan vooral weten in een reactie!

STEM, HONEY

Als eerste: STEM, HONEY! De podcast serie van de dames van Damn, Honey over de politiek. De serie begint met een inleidende aflevering met hierboven genoemde Titia Hoogendoorn (zij heeft zelf ook een podcast over politiek: Polititia) en die aflevering vond ik heel prettig om van tevoren even te hebben geluisterd. Marie-Lotte en Nydia zijn heel open en transparant over het feit dat ze dit best wel spannend vinden en ook niet alles weten. Dat is heel fijn om van tevoren even te weten, omdat ik zelf ook totaal geen idee heb van de politiek en hoe alles werkt, etc.

Vervolgens zijn er zes korte afleveringen. In elke aflevering gaan de dames in gesprek met een lijsttrekker van de volgende partijen: PvdA, PvdD, D66, Volt, Bij1 en GroenLinks. Ik vind het heel fijn dat het korte overzichtelijke gesprekken zijn, waarin telkens dezelfde vragen (ongeveer) worden gesteld. Zo kun je de partijen een beetje met elkaar vergelijken en blijft het behapbaar.

Wat ik opvallend vond is dat een aantal lijsttrekkers op de vraag of het niqaabverbod de deur uit moest ‘nee’ zeiden en bij de volgende vraag of er in Nederland een racismeprobleem is, vol overtuiging ‘ja’ zeiden. Vrij ironisch, want dat niqaabverbod is juist een voorbeeld van racisme. Verder opvallend: alle politici noemden zichzelf feminist. Ik dacht telkens eerst, jeetje wat goed en fijn, maar zij gaan daar natúúrlijk geen nee op zeggen als ze weten dat ze in een feministische podcast zitten. Ze zullen daar dus ook echt niet twijfelend over antwoorden, terwijl dat in het verleden bijvoorbeeld bij één van de lijsttrekkers wel eens is gebeurd (hebben Marie-Lotte en Nydia overigens heel goed op ingespeeld).

Conclusie: fijne podcastserie die je echt zó uit hebt. Fijn om partijen zo te kunnen vergelijken en geeft een mooi beeld van de lijsttrekkers en hoe zij met feminisme omgaan. Wel erg links georiënteerd (wat had je anders verwacht), maar dat is zeker niet iets wat je tegen zou moeten houden. Feminisme heeft namelijk effect op ieders leven (ja, echt), denk aan het vaderschapsverlof, de loonkloof, rolverdelingen binnen een relatie, etc. Dat zijn dingen die ook besproken worden in de podcast en die belangrijk zijn om te bespreken, ook al had je er in eerste instantie niet aan gedacht.

STEM, HONEY is te vinden op al je favoriete podcastkanalen onder de overkoepelende naam DAMN, HONEY (op deze naam zoeken dus).

‘Dan maar insecten kweken’

De besmettelijke Afrikaanse varkenspest (AVP) is in september 2018 in België geconstateerd bij een aantal wilde zwijnen. In landen als Duitsland en Denemarken zijn ze doodsbang voor de ziekte en ook in Nederland worden maatregelen genomen. Toch rukt de ziekte steeds verder op vanuit de Oostbloklanden richting het westen van Europa. Als de ziekte in Nederland gevonden wordt op een varkenshouderij, worden er bedrijven geruimd en stopt het vervoer van varkens voor 72 uur. De geruimde varkenshouderijen moeten voor onbepaalde tijd dicht en hebben geen inkomsten. De ziekte is dus niet zonder gevolgen. Steeds meer varkenshouders zijn geïnteresseerd in een verzekering voor de schade die ze door een dierziekte ervaren. Die is er echter niet.

Toen ik ooit ‘All Lives Matter’ riep…

Vijf jaar geleden zat ik nog actief op Tumblr. Door de tag ‘Black Lives Matter‘ die deze dagen rondgaat, herinnerde ik me opeens dat er in die tijd, begin 2015, ook zo’n soort tag viral ging op dat platform: ‘BlackOut‘. De tag was opgezet door twee mensen van kleur waarbij ze andere mensen van kleur opriepen om een selfie te posten met die tag, zodat hun huidskleur ook eens iets zou zijn om te vieren, om te laten zien dat het net zo mooi is. Ik weet de precieze aanleiding niet meer, maar dat was in ieder geval het doel.

Ook daar kwam, zoals nu met ‘All Lives Matter‘, een tegenreactie op: witte mensen begonnen selfies te plaatsen met de hashtag ‘WhiteOut‘. Zelfbewust als ik was (insert sarcasm here), besefte ik dat dat niet oké was, maar dat iederéén waardevol is, welke huidskleur dan ook en ik plaatste een selfie van mijn witte hoofd met de hashtag ‘PeopleOut‘. Ik kan mezelf wel voor m’n kop slaan, hoe ignorant dat was, maar ik had toen echt het idee dat ik iets goeds deed. Zelfs toen iemand op een enorm aardige manier me probeerde duidelijk te maken dat niet alleen ‘WhiteOut‘ een racist hashtag was, maar ook de tag die ik gebruikte, zag ik het niet. Ik wilde toch juist die mensen die de witte hashtag gebruikten laten zien dat wat zíj deden verkeerd was?

Fast forward naar vandaag de dag. Ik zie nu in wat een enorm bord ik voor m’n kop had zitten. Omdat míjn intenties anders waren dan diegene zei dat ze impliceerden, vond ik dat ik in m’n recht stond. Ik deed iets wat ik goed vond, dus was het goed. Ik las zonet wat ik had teruggeschreven naar die persoon die me iets probeerde bij te brengen en daar schrok ik wel van. Aan de ene kant denk ik: ik ben veranderd, ik heb mijn mening aangepast en zie nu dat dingen racistisch kunnen zijn zonder dat je daar misschien de intentie voor hebt. Maar aan de andere kant vind ik het verontrustend dat ik, terwijl ik mezelf altijd als een links, ruimdenkend persoon zag, zó’n bord voor m’n kop had en niet wilde luisteren als mensen mij probeerden te wijzen op mijn fouten. Hoe lastig moet het dan zijn om mensen die zichzelf rechts noemen te overtuigen en te onderwijzen?

Ik hoop dat als witte mensen (ja, wit, niet blank) dit lezen ze beseffen dat we allemaal racistisch zijn. Jij ja, je bent misschien geen racist, maar je bent wel racistisch (ook ik trouwens). En dat is oké. Nou ja, tot op zekere hoogte. Het is oké, omdat we nou eenmaal in een systeem leven wat ons racistisch maakt, maar dat houdt niet in dat we het daar dan maar bij moeten laten. Wij als witte mensen moeten ons bewust blijven van het privilege dat gepaard gaat met onze huidskleur en erover blijven leren. Je hoeft echt nu nog niet alle kennis over racisme te hebben, net zoals ik dat vijf jaar geleden nog lang niet had en nu nog steeds niet. Maar wees niet zoals ik toen en sta open voor het gesprek, laat anderen je op je fouten wijzen en kijk dan kritisch naar jezelf. Want ja ‘All Lives Matter‘, maar onze witte levens zijn altijd al belangrijk geweest. Nu is het de beurt aan ‘Black Lives‘.

De druppel

Van 19 t/m 25 april is het Anti Streetharassment Week. Ook ik wil hier aandacht aan schenken, omdat dit onderwerp mij aan het hart gaat. Ik heb helemaal niet zulke erge of gevaarlijke situaties meegemaakt (en nu bagatelliseer ik mijn ervaringen weer), maar elke keer dat ik iets van straatintimidatie meemaak, is dat weer een druppel in een veel te kleine emmer die op het punt staat over te lopen.

Of nou ja, die is al overgelopen. Stichting Stop Straatintimidatie vroeg of ik een video op wilde nemen voor hun voor de Anti Streetharassment Week. Ik wist gelijk wat ik wilde vertellen: ik ben een keer wezen hardlopen en werd toen aangesproken door een jongen op de fiets. Hij bleef veel te lang naast me fietsen en vragen stellen en ik voelde me onveilig. Er is niks gebeurd en ik wist hem uiteindelijk weg te krijgen (ik bleef echt veel te lang veel te aardig…), maar dit moment is me altijd bijgebleven. Druppel één.

De volgende ochtend tagde een vriendin mij in een artikel van Vice over het grijze gebied bij seksuele intimidatie. Daarin ging het ook over straatintimidatie en dat het helemaal niet gaat over het versieren van iemand of seks, maar om een machtsspel waarin het slachtoffer wordt gedomineerd. Ik ben blij dat een groot platform als Vice hier aandacht aan besteed, maar ik kreeg er een machteloos gevoel van. Druppel twee.

Een paar uur later ging ik hardlopen. Sinds het mooi weer is en ik niet meer naar de sportschool kan, vind ik het heerlijk om hard te lopen. Ik had al een paar keer gehad dat mannen vanuit hun auto naar me toeterden. Heel irritant, dus ik probeer nooit te kijken of aandacht aan ze te geven. Ik was  net tien minuten weg of er toeterde iemand naar me. Uit reflex keek ik toch over mijn linkerschouder. Ik keek in de ogen van een heel vieze man. We. Hadden. Oogcontact. Druppel drie. Z’n blik was zo ontzettend naar en vies, deze druppel deed de emmer overlopen. Ik kon echt wel janken zo vreselijk voelde ik me.

Het was zo’n klein ding, maar al die kleine dingen samen zorgden ervoor dat ik me wanhopig en machteloos voelde. Daarom vind ik deze week zó belangrijk. Letterlijk iedere vrxuw heeft hier wel ervaringen mee en ook al lijken ze niet zo erg, alles bij elkaar zorgt voor een onveilig gevoel op straat. Dat kan en mag niet het geval zijn. Mannen moeten beseffen dat dat ene kleine dingetje wat ze roepen naar een vrxuw niet één incident is. Misschien is dit voor haar ook de druppel die de emmer doet overlopen.

Een Marktplaats-handleiding

Oftewel, wat ik heb geleerd van het verkopen van mijn spullen op Nederlands meest bekende verkoopwebsite.

1. Wanneer je ergens op kunt bieden: biedt 5 euro. Maakt niet uit of het een lamp, kastje of koelkast is.
2. Wanneer de verkoper toch om wat meer geld vraagt, laat het dan maar zitten. We willen zo goedkoop mogelijk items scoren en dit hoef je natuurlijk niet te accepteren. Het is niet zo dat er aan de andere kant ook een mens zit die misschien wat extra geld wil verdienen en gewoon een normale prijs voor zijn of haar producten wil hebben.
3. Wanneer je een gesprek hebt met de verkoper: reageer zo langzaam mogelijk. Check je Marktplaats-inbox maximaal één keer per dag om niet teveel tijd te verspillen aan het onderhandelen.
4. Weet je wat, stop gewoon helemaal met reageren als je niet geïnteresseerd meer bent. De verkoper houdt van raadsels, dus help diegene daarbij door niks meer te zeggen als diegene vraagt of je nog geïnteresseerd bent. Hij of zij blijft in het ongewisse. Spannend!
5. Vraag om foto’s en doe alsof je geïnteresseerd bent en meet daarna pas op of het product wel in je huis past. Het past dus niet, maar dat geeft niet, want je hebt wel lekker gekletst met de verkoper. Erg gezellig en totaal geen verspilling van ieders tijd!
6. Plaats een bod en verwijder die een dag later weer.
7. Let bij voorkeur NIET op of de verkoper het product opstuurt of dat je het alleen op kunt halen. Sluit de deal en kom er dan achter dat de verkoper het product alleen wil laten op halen, want het is servies en dus breekbaar. Kom er daarna achter dat je 130 kilometer verderop woont en dat je pas over twee weken langs kunt komen. (Maar je bent wel zo lief om alvast de helft te betalen <3).

Als er één Marktplaats-tip is die je moet onthouden is het: wees zo onbeleefd en onwetend als maar kan. Je ziet die persoon aan de andere kant van de advertentie toch niet!

Veel onderhandel-plezier!

(Sorry dat ik zo zeur, maar deze dingen vielen me de afgelopen week op en ik vond het grappig om daar wat mee te doen. It’s just a joke, so don’t worry, ik heb best wat goede deals kunnen sluiten :))

‘Wat ga je na je studie doen?’

Dus. Ik ben afgestudeerd. Heb een mooi cijfer gekregen. Ik hoef gewoon in principe nooit meer wat te doen wat schoolgerelateerd is. Het diploma heb ik nog niet, maar goed. Ik ben afgestudeerd.

Wat nu? Het voelt of ik in een gat val. De periode na je afstuderen is de onzekerste ooit, want opeens is alles, letterlijk álles, mogelijk. Na de basisschool en middelbare school moet je ook kiezen, maar je kiest altijd iets van een vervolgopleiding (in de meeste gevallen tenminste). Nu weet ik het niet. Ik kan een master doen, ik kan reizen of ik kan werken. Eigenlijk heb ik die eerste twee al doorgestreept, ik ben klaar met school en ik hou niet van reizen (ja, echt!). Dus dan blijft over: werken.

En nu steekt het grootste probleem de kop op. Sinds de kerstvakantie heb ik het gevoel dat ik niks kan. Dat ik overal te laat mee ben. Dat ik niet goed genoeg ben. Dat ik niks toevoeg. Een klein geniepig stemmetje in mijn hoofd praat me alle nare shit aan en ik geloof het. Ik kan wel doen alsof ik het niet hoor, maar dat is niet zo. Ik heb last van het imposter syndroom: dat je elk moment denkt dat je door de mand gaat vallen, dat mensen je gaan zien zoals je eigenlijk bent: waardeloos.

Ik ben nergens echt onzeker over. Ik hou van mijn leven en wie ik ben (al kan ik soms nogal een dramaqueen zijn). Maar mijn werk (of specifieker: mijn toekomstige werk); daar ben ik zo fucking onzeker over. Als het om schrijven gaat, kan ik geen kritiek hebben. Dat voelt als falen. Op Instagram vergelijk ik mezelf met anderen. Voor mijn gevoel is iedereen super goed bezig en gaan ze allemaal harder dan ik. Ik heb niet genoeg likes of impact. Het boeit niet wat ik doe. Ik voeg niks toe wat anderen niet al gezegd hebben.

Ik heb op dit moment een mooie baan in een boekhandel. Daar voel ik zoveel minder druk, dat is echt heel fijn. Maar het is niet wat ik uiteindelijk zou willen doen. Wat ik uiteindelijk zou willen doen, geeft me bakken en bakken met stress. Daar klopt iets niet, dat is de omgekeerde wereld lijkt wel. Waarom wil ik het dan? Omdat ik er ook heel veel energie uithaal en me ook echt goed kan voelen door de artikelen, reportages en posts die ik maak. Ik heb in de journalistiek hele hoge pieken en hele diepe dalen qua emoties.

Nu weet ik dus niet wat ik moet doen. Ik heb een basis: de boekhandel. En verder zie ik het wel. Maar vraag me dus maar niet wat ik hierna ga doen. Ik moet eerst m’n zelfvertrouwen even terugvinden.

‘Je kunt beter een man zijn als je succes wilt hebben’

Leora is feminist en gebruikt de woede of frustratie die ze daar soms door ervaart om hele mooie dingen te maken. Zo maakte ze onlangs een docuserie over drie vrouwen in de kunst, genaamd ‘De kunst van het worden’. Dat blijkt heel hard nodig te zijn.

“Ik wil vrouwen in de kunst zichtbaarder maken en mensen laten zien dat daar meer aandacht naar moet. Je merkt op allerlei manieren dat vrouwen in de kunst nog onderbelicht zijn; maar 13% van de vaste collectie in musea is door vrouwen gemaakt. De reactie daarop is meestal: “Ja, vroeger waren er niet zoveel vrouwelijke kunstenaars.” Dat is helemaal niet waar, voor heel veel mannelijke kunstenaars kun je een vrouwelijke equivalent uit dezelfde tijd halen, maar die kregen gewoon niet genoeg aandacht.

Daar gaat dus iets mis, maar in plaats van dat ik me op het probleem focus, laat ik nu drie hele gave kunstenaars zien. Ze zijn vrouw, toevallig, maar ze maken ook heel gaaf werk. Dat verdient net zoveel aandacht als een mannelijke kunstenaar. Ik hoop dat dit een stap in de goede richting is.

Iedere aflevering van de docuserie is een portret van één kunstenaar. De vrouwen zijn van verschillende generaties, omdat ik ook graag de verbinding tussen identiteit en kunst wilde laten zien. Het gaat dus niet alleen over het werk dat ze maken, maar ze vertellen ook iets extra’s. Over autisme bijvoorbeeld (aflevering 1), over moederschap en kunst (aflevering 2) en over je leven omgooien om te doen wat je altijd al wilde (aflevering 3).

Ik kan me ook heel erg spiegelen aan de vrouwen in de afleveringen en ik denk dat eigenlijk iedereen dat wel kan. In aflevering 1 zien we Elianne van 21, zij denkt dat ze het alles heeft uitgevogeld, maar komt er misschien achter dat het allemaal wat ingewikkelder is dan het lijkt. In aflevering 2 komt Lise van 34 aan bod, zij is juist heel erg op zoek naar wat ze wil en wat ze kan. In aflevering 3 schittert de 60-jarige Anneliet, zij heeft vrede gevonden in datgene wat ze doet en is zeker van haar zaak. Dat geeft wel hoop voor de toekomst, haha!”

Vanaf donderdag 21 november zal er elke week een aflevering online komen van ‘De kunst van het worden’ via het YouTube kanaal van Het Lief Dagboek. De eerste aflevering is dus al te zien.